Urgentie indringend in beeld tijdens twaalfde Deltacongres in Maastricht
Alleen samen kunnen we Nederland waterveilig en klimaatbestendig inrichten. En iedereen moet nú aan de bak, van Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen tot bedrijven, organisaties en burgers. Dat waren de voornaamste boodschappen van het twaalfde Nationaal Deltacongres, dat plaatsvond op 11 november 2021 in Maastricht. Een toepasselijke plek voor het congres, constateerde deltacommissaris Peter Glas. De watersnood in Zuid-Limburg in juli 2021 had water en klimaatverandering immers op indringende wijze op de agenda gezet.
Het Deltacongres trok een scala aan belangstellenden van overheden, bedrijven, onderzoeksinstituten en maatschappelijke organisaties. De bijeenkomst was hybride van opzet, met zo’n 500 deelnemers ter plaatse in Maastricht en zo’n 1.300 online.
Help elkaar
“We staan gesteld voor ongekende opgaven”, zei dagvoorzitter Brecht van Hulten. “We moeten een miljoen huizen bouwen, we moeten overschakelen naar natuurlijke hulpbronnen en we moeten zorg dragen voor onze biodiversiteit. Water speelt daarbij een cruciale rol.”
Die notie vormde een rode draad tijdens de dag. Ook deltacommissaris Peter Glas benadrukte in zijn toespraak: “Water is het verbindende element.” Hij legde uit hoe het Deltaprogramma daarop inspeelt: “Het Deltaprogramma staat voor nadenken over de toekomst, maar het is ook hands-on. Het is uitvoering. Met de ministeries, de waterschappen, de gemeenten en al die andere partijen zijn we aan het tekenen en rekenen om Nederland opnieuw op de kaart te zetten en tegelijkertijd opties open te houden. We moeten flexibel zijn, en water actief verbinden met die andere transities. Help elkaar daarbij.”
Ook Willem Voncken van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) benadrukte het belang van samenwerken. “De landbouwer is vaak de partij die moet inleveren”, zei hij in een discussie over innovatie en aanpassing. “Dat hoeft geen probleem te zijn. Veel boeren zijn innovatief genoeg. Maar neem ze mee als oplossing, niet als probleem: dan zijn ze heel welwillend.”
Integrale benadering
“Praten over water: wij vinden dat vanzelfsprekend, maar eigenlijk is het dat niet”, zei Barbara Visser, demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat. “In het buitenland vinden ze het vaak moeilijk, maar dat model van polderen, met elkaar eruit zien te komen, dat zit in onze genen.”
Er is veel werk aan de winkel, zo benadrukte de minister. “We moeten water en bodem als sturend principe werkelijk gaan implementeren”, zei ze, “wat betreft ruimtelijke ordening maar ook heel praktisch rond huis en tuin.” Als voorbeeld noemde ze het NK Tegelwippen, dat dit jaar een groot succes was, met 1,5 miljoen tegels die zijn vervangen door groen. Ze is blij met het voorstel dat de gezamenlijke partijen in Limburg vorige week aan haar hebben aangeboden. “Dat heeft een duidelijk boodschap: bouw toekomstbestendig terug; versnel en intensiveer het proces; en benader het integraal.”
Het Zonnetje
Een jaarlijkse traditie op het Deltacongres is de uitreiking van ‘Het Zonnetje’, de prijs voor een innovatief en inspirerend project binnen het Deltaprogramma. Dit jaar waren de genomineerden Landgoed Het Lankheet in Haaksbergen, het Cromvlietpark in Den Haag en het Living Lab in de Hedwige-Prosperpolder in Zeeuws-Vlaanderen. Deltacommissaris Peter Glas riep de Hedwige-Prosperpolder uit als winnaar. Hij reikte Het Zonnetje, in de vorm van een artistieke glazen vaas, uit aan Ludolph Wentholt van STOWA en Bart Vonk van Rijkswaterstaat.
Deelsessies
In de middag stonden elf deelsessies op het programma. Deelnemers bogen zich over uiteenlopende onderwerpen: integratie van klimaatadaptatie en andere opgaven; klimaatneutraal en circulair versterken; integraal riviermanagement; transities in waterbeheer; de watercrisis in Limburg in 2021; dynamiek in de stad; nú bouwen aan toekomstbestendige wijken; en effecten van zeespiegelstijging in het IJsselmeergebied. Tijdens deze sessies waren er presentaties door experts, paneldiscussies en was er interactie met het publiek, zowel in de zaal als online.
In de wandelgangen
Ook in de wandelgangen van het Deltacongres gebeurde er veel. Zo waren er online doorlopende interviews met waterprofessionals, posterpresentaties van onderzoekers en speeddates tussen junior- en seniorprofessionals uit de waterwereld. Tijdens deze speeddates kregen de juniors informatie, tips en ideeën aangereikt, maar ook de seniors deden er hun voordeel mee: zij ontdekten welke vragen er leven bij de nieuwe generatie en wat zij zelf kunnen doen om die generatie een steuntje in de rug te geven.
Gedurende de dag waren er steeds indringende herinneringen aan het thema water, onder meer door video’s waarin Limburgers vertelden over de zomer van 2021. De beelden van ondergelopen huizen en woest kolkende beken kwamen stevig op ieders netvlies te staan. “We moeten aan de slag op alle schaalniveaus, van de regio tot aan de straat en het boerenerf”, zei deltacommissaris Peter Glas tijdens een paneldiscussie. “Het verbeteren van de waterveiligheid is een project voor héél Nederland, te beginnen in Limburg.”
Donderdag 18 november verschijnt de Deltanieuws Special over het Deltacongres. Met verslagen, video’s en links naar de parallelsessies.