Deltacongres: Samen werken aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening
Donderdag 4 november opende prins Willem-Alexander het eerste nationaal deltacongres. Werk aan de delta was het thema, oftewel hoe kunnen we ervoor zorgen dat ons land niet alleen nu, maar ook in de toekomst veilig is tegen het water en over genoeg zoet water beschikt. Er was veel belangstelling: zo’n 1100 genodigden woonden het congres bij.
Opening
Deltacommissaris Wim Kuijken heette iedereen welkom, in het bijzonder de prins. Hij benadrukte de rol van de waterschappen, gemeenten, provincies en maatschappelijke organisaties, maar ook die van kennisinstituten, bedrijfsleven en de opdrachtgevende ministeries. “Uw expertise, uw ideeën, uw creativiteit zijn essentieel om een succes te maken van het Deltaprogramma.”
Keuzes zijn onvermijdelijk
De nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Joop Atsma, gaf in zijn speech aan waterveiligheid prioriteit te vinden en het Deltaprogramma een hoeksteen van het waterbeleid. Hij gaat de Deltawet met overtuiging in het parlement verdedigen, maar keuzes zijn onvermijdelijk, liet Atsma weten. Hij wees op de weinig rooskleurige financiële situatie. Volgend jaar moet ook duidelijk zijn hoeveel geld er de komende jaren nodig is en of we onze veiligheidsnormen moeten aanpassen.
Met de waterschappen wil Atsma snel een bestuursakkoord sluiten, om taken op het gebied van waterveiligheid over te dragen. 2011 wordt dus het jaar van de duidelijkheid voor de waterveiligheid. "Maar we mogen de veiligheid van onze delta niet in de waagschaal stellen. Dat vereist voortdurende inzet en investeringen." Het waterbeleid moet structureel worden gefinancierd. Het Deltafonds moet er dus komen.
Daarnaast gaat de nieuwe staatssecretaris werk maken van een doelmatiger waterbeheer. “Het is alle hens aan dek.” Atsma wees ook op de grote kansen die Nederland als internationale topper op watergebied heeft. Nu al heeft ons land 6 procent van de wereldmarkt voor deltatechnologie in handen. “Het is een van onze unique sellling points en het Deltaprogramma blijkt een potentieel exportproduct te zijn. Aan het eind van zijn optreden kreeg staatssecretaris Atsma het boek Watersnood over de ramp in 1953 in Zuid-West Nederland overhandigd van schrijver Kees Slager.
Delta-knowhow biedt kansen
Robbert Dijkgraaf (president Koninklijke Akademie van Wetenschappen) en Bernard Wientjes (voorzitter VNO-NCW) gingen vervolgens met elkaar in gesprek. Dijkgraaf gaf het belang aan van wetenschap en kennisinstellingen bij het ontwikkelen van het Deltaprogramma. Water raakt ieder soort onderzoek. Als we serieus willen werken aan de veiligheid van Nederland moeten we investeren in kennis. Wientjes zag een belangrijke rol voor de kennis uit het bedrijfsleven bij het ontwikkelen van het Deltaprogramma. Hij zei ook dat waterveiligheid een absolute voorwaarde is voor onze economische ontwikkeling en dat onze delta-know how enorme kansen bood voor de export en om internationaal een rol te spelen.
Deltadenktank
Dat de jeugd een belangrijke rol speelt bij het langetermijn-Deltaprogramma onderstreepte de deltacommissaris. Zij moeten het stokje immers van ons gaan overnemen. Daarom kondigde hij in een film, waarin jongeren werden geïnterviewd over hun interesse in water, een ‘deltadenktank’ aan, waarin jongeren kunnen meedenken over waterproblemen én –oplossingen.
In een discussie tussen Harry Keereweer (Interprovinciaal Overleg), Ina Adema (Vereniging Nederlandse Gemeenten), Peter Glas (Unie van Waterschappen) en Annemieke Nijhof (directeur-generaal Water) kwamen vooral de samenwerking en rollen en taken van de verschillende overheden aan de orde. “Helder moet zijn wie waar voor is” aldus Nijhof. Peter Glas gaf aan dat behalve veiligheid ook de zoetwatervoorziening veel aandacht moet krijgen.
Deltaparade: interactieve presentaties deelprogramma’s
’s Middag was er in de foyer van het Circustheater de deltaparade die druk werd bezocht. Met interactieve presentaties die roken naar water en wind, lieten de negen deelprogramma’s van het Deltaprogramma hun werk zien. Bezoekers konden computergames spelen, een minitalkshow bijwonen of in een strandtent praten met medewerkers van de deelprogramma’s.
In de grote zaal van het Circustheater gingen de presentaties en discussies ondertussen weer door. Ian Townend (research director HR Wallingford) en Huib de Vriend (directeur Kennis van Deltares) spraken over ‘the limits of evidence: making the most of what we know about deltas, whilst recognizing what we don’t know.’ Hoe ga je om met onzekerheden in onze kennis? "Long term monitoring is crucial" zei Townend en De Vriend benadrukte: "Know the system you’re working in (that is physical, biological, socio-economical and political)."
Deltaparade: interactieve presentaties deelprogramma’s
’s Middag was er in de foyer van het Circustheater de deltaparade die druk werd bezocht. Met interactieve presentaties die roken naar water en wind, lieten de negen deelprogramma’s van het Deltaprogramma hun werk zien. Bezoekers konden computergames spelen, een minitalkshow bijwonen of in een strandtent praten met medewerkers van de deelprogramma’s.
In de grote zaal van het Circustheater gingen de presentaties en discussies ondertussen weer door. Ian Townend (research director HR Wallingford) en Huib de Vriend (directeur Kennis van Deltares) spraken over ‘the limits of evidence: making the most of what we know about deltas, whilst recognizing what we don’t know.’ Hoe ga je om met onzekerheden in onze kennis? "Long term monitoring is crucial" zei Townend en De Vriend benadrukte: "Know the system you’re working in (that is physical, biological, socio-economical and political)."
Politiek moet keuzen maken
Vervolgens was er een dubbelinterview met Maarten Hajer (directeur Planbureau voor de Leefomgeving) en Pier Vellinga (voorzitter raad van Bestuur Kennis voor Klimaat), beiden bovendien professoren in resp. Amsterdam en Wageningen. Onderwerp was klimaatadaptatie in Nederland. Door de maatschappelijke discussie over de klimaatverandering verliezen we tijd, zei Vellinga. Hajer vond dat de politiek duidelijke keuzen moet maken. “Vinden wij natte voeten acceptabel of niet?” Hij benadrukte het belang van een strategische nationale planning, waar water en infrastructuur de basis van vormen. Beiden vonden dat het belangrijk is dat het Deltaprogramma niet alleen ‘een waterverhaal’ is. “We moeten niet sectoraal denken, maar ook wonen, recreatie en natuur betrekken bij het zoeken naar oplossingen.”
Yttje Feddes (rijksadviseur voor het Landschap) bepleitte vervolgens de combinatie van de waterstaatkundige opgave met opgaven voor ruimtelijke ordening en landschappelijke inrichting. Op dia’s liet zij een aantal geslaagde voorbeelden zien van waterberging in combinatie met natuurontwikkeling of wonen. “We moeten nadenken hoe we met projecten van nu kunnen voorsorteren op langetermijnveranderingen.”
Kunst een nieuw medium?
Ap Verheggen, kunstenaar, sloot de plenaire bijeenkomst af met een levendige presentatie over zijn kunstproject op het eiland Uummannaq in Groenland, dat aangaf hoe klimaatverandering ingrijpt in het leven van de bewoners. ‘Climate change is culture change’ was zijn stelling. Kan kunst een nieuw medium zijn om mensen te betrekken bij de klimaatverandering? Hij besloot met het aankondigen van zijn volgende kunst- en klimaatproject: het bouwen van een gletsjer in de Sahara.