Achtste nationale deltacongres: Doorwerken aan een duurzame en veilige delta

Met de woorden ‘Alles komt samen in water’, opende Burgemeester van Leeuwarden én voorzitter van de raad van toezicht van het KNMI Ferd Crone op donderdag 2 november het achtste deltacongres in Leeuwarden. Deltacommissaris Wim Kuijken sprak met dagvoorzitter Inge Diepman onder meer over de noodzaak om meer dan ooit samen te werken om zo voorbereid te blijven op de gevolgen van de extremen van het weer. Ook sprak hij een aantal woorden over hoe bijzonder het is dat de deltacommunity ook nu weer met zo velen aanwezig is op het congres. ‘En het lijkt wel of de community elk jaar groeit’, aldus Inge Diepman. Er zaten ruim 1500 mensen in de zaal.

Vergroot afbeelding Dia van de opening van het congres, terwijl publiek toekijkt
Beeld: Wiebe Kiestra

Hoogleraar Maarten Hajer nam de zaal mee met zijn keynote: ‘Zin in de toekomst: tijd voor verbeelding’ waarin hij opriep de creativiteit te omarmen: ‘Het bestaande efficiënter maken is geen oplossing’. Ook zette hij uiteen dat klimaatmitigatie en – adaptatie in één verhaal horen.

(Een poster met daarop: Welkom op het Deltacongres. De Deltacommissaris groet een man. Op een scherm staat: Welkom op de Deltaparade. Deltacommissaris Wim Kuijken:)

STEVIGE MUZIEK

WIM KUIJKEN: Heel hartelijk welkom.
Ik vind het geweldig dat jullie er zijn.
Ik heb driekwart, denk ik, een hand kunnen geven.
De anderen niet, die mogen nog naderhand even langskomen.
Drie. Twee. Eén.

(Op een scherm verschijnt: Achtste Nationaal Deltacongres geopend.)

STUWENDE MUZIEK

FERD CRONE: Ik vind het fantastisch dat het Deltacongres in het noorden is en in Friesland, want men zegt altijd: God creëerde de wereld maar de Friezen hebben twee derde van hun eigen land gecreëerd.
Ja, dat is natuurlijk hét thema van het Deltacongres veilig tegen het water en een nuttiger grondgebruik.
KUIJKEN: Het Deltaprogramma ontwikkelt zich eigenlijk heel snel.
In 2010 begonnen, in 2015 hadden we de normen en de kaders en eigenlijk de beslissingen voor de komende dertig jaar.
We hebben een Deltaplan voor veiligheid met nieuwe normen en een betere bescherming van Nederland.
We hebben een Deltaplan voor de zoetwatervoorziening om in droge perioden goed voorzien te zijn van water.
En nu hebben we sinds dit jaar ook een Deltaplan voor de ruimtelijke inrichting ruimtelijke adaptatie, om bestand te zijn tegen de extremen van het weer.
MAARTEN HAJER: Voor mij is waterstaat in Nederland echt een cultuurdaad.
We hebben eigenlijk Nederland gecreëerd met onze waterstaat.
En dat is iedere keer weer het geval.
Dus je maakt eigenlijk Nederland met alle kunstwerken die we aanleggen.
En in de toekomst denk ik ook met alle meer 'nature-based solutions'.
Wat ik het mooie zou vinden, is als we in de komende periode ook daarmee eigenlijk weer een nieuw verhaal een verhaal van trots voor Nederland weten te maken.
RUTGER SMIT: Ik vind het Deltaprogramma belangrijk omdat het over de toekomst gaat van Nederland en het gaat ook over de jeugd, want de jeugd is de toekomst.
Daarom is het vooral belangrijk voor de jeugd, en dat willen wij ze meegeven.
Je ziet dat Deltaprogramma groeien en groter en steviger worden en ook de community, de mensen die er dagelijks aan werken, die groeit ook.
En dat zie je hier op het Deltacongres.

(Drie vrouwen poseren met een man die een paraplu vastheeft. Op een podium in een volle zaal voert een man het woord. Een vrouw kijkt ergens aandachtig naar. Peter Hesen:)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER

PETER HESEN: Ja, het project KWA+ is uitgeroepen tot het zonnetje op het Deltacongres.
Nou, nee, dat had ik niet verwacht.
Het project KWA+, Klimaatbestendige Water Aanvoer Midden Nederland houdt in dat we de capaciteit van de KWA, dat is een systeem om extra water van het oosten naar het westen te brengen in Nederland dat we die capaciteit gaan vergroten van 7 kuub naar 15 kuub per seconde.

(Kuijken houdt een boek vast. Henk Ovink:)

RUSTIGE MUZIEK

HENK OVINK: Of wij in Nederland, en met ons Deltaprogramma iets aan het buitenland kunnen hebben? Ja, natuurlijk.
En toch is het zo dat al die goede voorbeelden in het buitenland wel iets van die Deltaprogrammatische aanpak in zich hebben.
Of de organisatie of de innovatie of de verbinding tussen water, ruimte en de stad.
Ik denk dat een hele waardevolle aanvulling op het repertoire dat we gebruiken, is het gebruikmaken van wat ik noem 'soft spaces' waarbij niet de bestuurlijke problematiek en de bestuurders centraal staan maar eigenlijk de creativiteit.
MARCO VERHOEF: Wat ik gezien heb vandaag, is dat er veel samengewerkt wordt.
Ik denk dat vooral die samenwerking heel belangrijk is.
Alle partijen erbij betrekken, duidelijke informatie geven over wat er verwacht wordt en waar we ons dus op zouden moeten voorbereiden.
Op het moment dat we dat weten zijn steeds minder mensen geneigd om hun kop in het zand te steken en bereik je met elkaar veel meer.
LIESBETH SCHIPPERS: En aan de slag met die Omgevingswet ruimte verbinden met water.
Wat doe ik voor water?
Ieder moment van de dag dat u een besluit neemt over een ruimtelijke ontwikkeling.
En u zult zien, binnen no time zijn we plensbui-bestendig.
HAJER: Mensen worden niet overtuigd door feiten.
Mensen worden verleid door perspectief.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Deltacommissaris. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: www.deltacommissaris.nl.)

DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG

Vergroot afbeelding Hans Oosters spreekt
Beeld: Ruben Jorksveld

Hans Oosters gaf namens de betrokken koepelorganisaties (VNG, IPO en UvW) zijn reflectie op het nieuwe regeerakkoord. Hij memoreerde dat het kabinet een bestuursakkoord wil sluiten met de medeoverheden over klimaat. Daarom gaat Oosters ervan uit dat daarvoor ook middelen worden uitgetrokken voor onder andere de ruimtelijke adaptatie.

Het plenaire deel werd afgesloten door Landsadvocaat Liesbeth Schippers met de woorden dat het juridische nooit een belemmering mag zijn om gezamenlijk de extremen van het weer en de gevolgen daarvan het hoofd te bieden.

Parallelsessies

In de verschillende parallelsessies werd inhoudelijk doorgepraat over de thema’s van het deltaprogramma. Speciale aandacht was er voor het deltaplan Ruimtelijke adaptatie. Bij de parallelsessie ‘DPRA: Hoe dan?’ was het dan ook volle bak. Maar ook was er veel aandacht voor de parallelsessie zoetwater, waterveiligheid en governance. In de parallelsessie over klimaatsverandering werd gesproken over de verschillende toekomstscenario’s en de zeespiegelstijging. De deelnemers van deze sessie waren het erover eens dat de media-meteorologen een belangrijke taak hebben bij de bewustwording van inwoners van Nederland. 

34 deelprogramma’s en partners presenteerden zich op de Deltaparade. De plek om elkaar te ontmoeten, informatie te brengen en te halen en tot nieuwe inzichten te komen. Ook waren er gedurende de dag verschillende break-out sessie waarbij aandacht was voor alle aspecten van het deltaprogramma.

Vergroot afbeelding Twee mannen op het podium met een troffee
Beeld: Ruben Jorksveld
Projectleider KWA Peter Hesen.

Zonnetje

Elk jaar zet de deltacommissaris een persoon of project uit het deltaprogramma ‘in het zonnetje’. Dit jaar koos Wim Kuijken voor de uitbreiding Klimaatbestendige Water Aanvoer Midden Nederland (KWA). De KWA is een systeem om West-Nederland van extra zoetwater te voorzien in perioden van ernstige droogte. Een bijzonder project omdat maatregelen in het waterschap Stichtse Rijnlanden moeten worden getroffen om de waterbeschikbaarheid in waterschap Rijnland op orde te hebben in tijden van droogte. Projectleider KWA Peter Hesen was verheugd met deze mooie erkenning en aanmoedigingsprijs.