Maatregelen Zuidwestelijke Delta

De uitvoering van maatregelen in de Zuidwestelijke Delta is in volle gang. Ook de komende jaren staan veel nieuwe projecten op de agenda. 

De Deltaplannen voor Waterveiligheid, Zoetwater en Ruimtelijke adaptatie omvatten tal van maatregelen en projecten die zich specifiek richten op de Zuidwestelijke Delta.

Mijlpalen 2015-2023 

  • Het integrale project Waterdunen is afgerond. Dit project combineerde kustversterking, natuurontwikkeling en recreatie.  
  • Ook is het project Zandsuppletie Roggenplaat in de Oosterschelde uitgevoerd. Dit project richtte zich op natuur en veiligheid (minder golfaanval op de zuidkust van Schouwen). 
  • In het project Roode Vaart is het werk aan de haven in Zevenbergen in 2020 afgerond. 
  • De pilot ‘Slim omgaan met zand Kop van Schouwen’ leidde onder meer tot nieuwe dynamiek en grotere ecologische en landschappelijke waarden van de duinen. Ook vond er zandsuppletie plaats bij het strand aan de Brouwersdam; dat is belangrijk voor de regionale economie. 
  • In het kader van de Klimaatadaptatiestrategie voor Zeeland (KASZ) zijn de klimaatstresstesten afgerond en vond een Zeeuwse risicodialoog plaats. Het resultaat is de notitie 'Klimaatverandering: Zeeuwse risico’s in beeld'. Hieraan gekoppeld is een gezamenlijk uitvoeringsprogramma ontwikkeld en een zesjarig uitvoeringsconvenant afgesloten. 
  • Op 3 mei 2022 is de inlaatvoorziening bij de Roode Vaart officieel in gebruik genomen. Hiermee kan West-Brabant worden voorzien van extra zoetwater vanuit het Hollands Diep.  
  • Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging organiseerde in 2022 drie werksessies voor de Zuidwestelijke Delta. Deze leverden vooral meer inzichten op in de toekomstige inzet van water en land, bijvoorbeeld de bouw van kerncentrales en nieuw te ontwikkelen kustlandschappen, in combinatie met waterveiligheid-, natuur- en recreatiefuncties. 

Plannen 2024-2026 

  • Vanaf 2022 is begonnen met het uitwerken van de handelingsperspectieven in de Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050. Deze agenda verbindt de nationale opgaven en de regionale economie tot inspirerende handelingsperspectieven. Naast de lopende processen voor de Gebiedsvisie Veerse Meer en het Gebiedsproces Volkerak-Zoommeer is het voornemen om in 2024 gebiedsprocessen voor de Oosterschelde en de Westerschelde te starten. 
  • De komende jaren wordt gewerkt aan een Integrale Kennis- en Innovatieagenda Zuidwestelijke Delta. Aan de hand van een methodiek ontwikkeld door Deltares krijgen de partijen inzicht in de complexe integrale (gebieds)vraagstukken voor de korte, middellange en lange termijn. In 2024 moet deze nieuwe aanpak geïmplementeerd worden in het werkproces.  
  • De uitvoering van ‘icoonprojecten’, als onderdeel van het Onderzoekstraject Deltavraagstukken, draagt bij aan de landelijke en regionale kennisontwikkeling. Een voorbeeld is het icoonproject Innovatieve Waterkerende Landschappen. 
  • De Projectorganisatie Waterveiligheid (POW) is een samenwerkingsverband tussen waterschap Scheldestromen en Rijkswaterstaat Zee en Delta. De POW werkt de komende jaren aan de dijkversterking Hansweert. Het is het eerste Zeeuwse project dat volgens de nieuwste veiligheidsnormering wordt uitgevoerd. Daarnaast richt het project zich zo veel mogelijk op duurzaamheid en circulariteit. Bewoners dachten hier mee over verschillende varianten en brachten tijdens inwonersavonden en dijkexcursies wensen en ideeën in. Het project wordt in fasen uitgevoerd en is naar verwachting in 2027 afgerond. 
  • Het regionale watersysteem wordt robuuster ingericht en beheerd voor het verkrijgen van een nauwere samenhang met het hoofdwatersysteem. Het hergebruik van effluent wordt onderzocht en krijgt vorm in enkele deelgebieden (regio Bath en Terneuzen). De regionale partners trekken zoveel mogelijk gezamenlijk op bij de noodzakelijke kennisontwikkeling. 
  • Voor het Volkerak-Zoommeer wordt gewerkt aan een concreet uitvoerbaar plan voor het verbeteren van de kwaliteit, met als doel een robuust en gezond gebied. Dit plan wordt verwerkt in het Gebiedsproces Volkerak-Zoommeer. Belangrijke thema’s zijn: ecologie en waterkwaliteit, de beschikbaarheid van zoetwater en economie en recreatie. Het netwerk Waterpoort, bestaande uit belangrijke partijen, werkt aan het plan.  
  • In het project Herstel Getij Grevelingen wordt gewerkt aan de terugkeer van beperkt getij op de Grevelingen, met als doel het oppervlak aan zuurstofloze bodem te verkleinen en de waterkwaliteit en onderwaternatuur te verbeteren. De waterkwaliteit en onderwaternatuur lijden onder de gevolgen van de Deltawerken. Zeespiegelstijging maakt het op termijn lastiger om de gewenste getijslag te behouden. Het projectteam werkt twee varianten uit van een doorlaat die rekening houdt met de getijslag.  
  • De recreatieve waarden en de natuur bij het Veerse Meer worden bedreigd; klimaatverandering verergert de problemen. Rijkswaterstaat onderzoekt de waterkwaliteit, Deltares kijkt naar de ernst en de ontwikkeling van de problemen. Beide partijen formuleren mogelijke maatregelen voor het Veerse Meer. Eind 2023 volgen de eerste resultaten Het onderzoek van Rijkswaterstaat is onderdeel van het actieprogramma van de Gebiedsvisie Veerse Meer 2020-2030. Deze visie heeft als doel de kwaliteiten van het gebied te borgen en te versterken. 
  • Kennis en onderzoek blijven belangrijk. Kennisvragen over de effecten van zeespiegelstijging krijgen een plaats in het Kennisprogramma Zeespiegelstijging. Integrale kennisvragen worden uitgewerkt in de Integrale Kennis- en Innovatieagenda Zuidwestelijke Delta. Deze agenda geeft zicht op de samenhang en verbinding tussen de losse kennisagenda’s. 
  • De netwerkorganisatie Living Lab Schouwen-Duiveland zoekt nieuwe, innovatieve oplossingen voor complexe uitdagingen op het gebied van water, voedsel, onderwijs en bestuur. Er wordt samengewerkt met onderwijsinstellingen, ondernemers, overheden, onderzoeksinstituten en inwoners. Zij toetsen innovatieve oplossingen in de praktijk, op weg naar een circulaire economie in Schouwen-Duiveland. 
  • Aan de voet van de Brabantse Wal komt een grote hoeveelheid zoet water vrij, afkomstig uit de bodem en van directe regen. Dit water, ongeveer 30 miljoen kuub per jaar, stroomt ongebruikt de Westerschelde in. De waterschappen Brabantse Delta en Scheldestromen, provincies Noord-Brabant en Zeeland en waterbedrijf Evides hebben de ambitie dit water nuttig te gebruiken. Het water is geschikt voor natuurontwikkeling, als landbouwwater en mogelijks zelfs voor de drinkwatervoorziening. In 2023 moet uit onderzoek blijken wat de haalbaarheid hiervan is. 
  • Het Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta ondersteunt en stimuleert gemeenten bij het vinden van oplossingen in de overlap met gebiedsuitwerkingen van de provincies. Het Gebiedsoverleg deed daarom een uitvraag bij gemeenten en partners voor lokale initiatieven. Begin 2023 honoreerde het Gebiedsoverleg vijf initiatieven en projecten, waaronder een integraal plan voor gebruik van buitendijks gebied in de gemeente Tholen.