Deltabeslissing Waterveiligheid

Het beschermingsniveau is hoger op plekken waar de gevolgen heel groot zijn, bijvoorbeeld als er mogelijk veel slachtoffers vallen, veel economische schade zal zijn en/of schade zal ontstaan aan vitale infrastructuur die van nationaal belang is.

Mijlpalen 2015-2020

Nieuwe normen

In de periode 2015-2020 is veel vooruitgang geboekt met de uitvoering van de Deltabeslissing Waterveiligheid. De veiligheidsdoelen zijn vertaald naar normen voor de primaire waterkeringen: de dijken, duinen, dammen en stormvloedkeringen die ons land beschermen tegen overstromingen vanuit de zee, de grote rivieren en de grote meren. Deze normen zijn vastgelegd in de Waterwet, die op 1 januari 2017 in werking is getreden.

Beoordeling primaire keringen en versterking van dijken

Daarnaast is in 2017 gestart met de eerste Landelijke Beoordelingsronde van deze primaire keringen. Daarvoor is een nieuw wettelijk instrumentarium beschikbaar: een pakket met afspraken en methoden voor de beoordeling van de primaire keringen. beschikbaar: een pakket met afspraken en methoden voor de beoordeling van de primaire keringen. De voortgang is zichtbaar in het  Waterveiligheidsportaal.

Ook is het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) van start gegaan. In het HWBP werken de 21 Nederlandse waterschappen en het Rijk samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken. Het doel van het HWBP is dat in 2050 de primaire keringen (in beheer van de waterschappen) aan de normen voldoen. Het gaat om zo’n 1.500 kilometer aan dijken en bijna 500 sluizen en gemalen. De oplevering van versterkte dijken verloopt nu in een lager tempo dan gewenst; de dijken die als eerste worden aangepakt zijn vaak complexe projecten in dichtbebouwde gebieden. Vanaf 2027 neemt het aantal kilometers opgeleverde versterkte dijken per jaar duidelijk toe. 

Van de circa 9 miljoen mensen die achter een primaire waterkering leven, had 78 procent in 2020 het basisbeschermingsniveau. In 2027 zal dit percentage oplopen tot circa 79 procent.

Slimme ruimtelijke inrichting en crisisbeheersing

Het Deltaprogramma richt zich niet alleen op het voorkomen van overstromingen. Ook het beperken van schade en aantal slachtoffers als er toch een overstroming optreedt is een taak van het Deltaprogramma. De gevolgen zijn te beperken door het maken van slimme keuzes in de ruimtelijke inrichting en crisisbeheersing. De Werkgroep Gevolgbeperking Overstromingen bracht hierover in 2018 een advies uit. De gevolgen van een overstroming beperken met maatregelen in de ruimtelijke inrichting is onderdeel van het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie. 

De Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen (SMWO) verbeterde het crisismanagement bij watercrises. Er is een Module Evacuatie Grootschalige Overstromingen beschikbaar gekomen, met onder meer de app en website overstroomik.nl. Het Landelijk Informatiesysteem Water en Overstromingen (LIWO) biedt actuele overstromingsinformatie.

‘Watercrisis beheersen in een veiligheidsregio’ (WAVE2020) was een programma onder regie van de SMWO. Het had als doel de aanpak van watercrises te verankeren in de crisisplannen van de veiligheidsregio’s. De veiligheidsregio’s werkten de afgelopen jaren aan het verbeteren van de evacuatieplannen en samenwerking tussen partijen. Het programma WAVE2020 is inmiddels afgerond, maar de analyses worden nog verder uitgewerkt. Ook de leerpunten van het hoogwater in Limburg krijgen daarin een plek. WAVE2020 heeft een aantal aanbevelingen gedaan aan de SMWO, implementatie daarvan vindt plaats in overleg met het Deltaprogramma.

Plannen 2021-2026

Projecten, activiteiten en mijlpalen

In de komende jaren vinden verschillende projecten en activiteiten plaats voor de uitvoering van de Deltabeslissing Waterveiligheid. De projecten en activiteiten staan beschreven in het Deltaplan Waterveiligheid. In deze periode zijn er verschillende mijlpalen: 

• De minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) rapporteert voor eind 2023 aan de Eerste en Tweede Kamer over de toestand van de primaire keringen. Dat gebeurt op basis van de eerste Landelijke Beoordelingsronde. Naar verwachting zijn alle dijktrajecten medio 2022 getoetst. De tweede Landelijke Beoordelingsronde loopt van 2023 tot 2034.
• Voor eind 2024 rapporteert de minister over de doeltreffendheid en de effecten van de artikelen 2.2, 2.3, 2.12, 3.9 en 7.23 tot en met 7.26 van de Waterwet.
• De SMWO presenteert eind 2022 een nieuwe gezamenlijke visie op watercrisismanagement, met een vooruitblik naar 2030.

Kennis en onderzoek

De kennisvragen over waterveiligheid staan in de Kennisagenda van het Deltaprogramma. Belangrijke kennisvragen gaan over zeespiegelstijging. In 2026 komen de eindresultaten van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging beschikbaar. De onderzoeken gaan over de snelheid van de zeespiegelstijging vanaf de tweede helft van deze eeuw. Ook brengt het onderzoek in beeld hoe lang de huidige waterveiligheidsstrategieën houdbaar zijn en welke alternatieven er zijn om Nederland in de verre toekomst veilig en leefbaar te houden.

Het ministerie van IenW blijft de instrumenten voor het beoordelen en ontwerpen van primaire waterkeringen verder verbeteren met nieuwe inzichten, samen met de beheerders van de waterkeringen.

De SMWO vergroot de kennis over crisismanagement door kennisuitwisseling tussen de betrokken organisaties te bevorderen en pilots uit te voeren. De crisispartners delen kennis in het Watermanagementcentrum Nederland. Ook wisselen zij kennis en informatie uit met andere landen.