Deltaplan Waterveiligheid

De maatregelen worden grotendeels betaald uit het Deltafonds. Waterschappen en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dragen ieder voor de helft bij aan de dijkversterkingen uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). De volledige lijst van maatregelen staat in het Deltaprogramma. 

Uitvoeringsprogramma’s

Het Deltaplan Waterveiligheid beschrijft de voortgang, programmering, planning en fasering van de projecten voor waterveiligheid. De projecten vallen onder verschillende uitvoeringsprogramma’s. Zandsuppleties langs de kust vallen onder beheer en onderhoud en zijn daarom geen onderdeel van het Deltaplan Waterveiligheid. De geprogrammeerde suppleties staan in het Uitvoeringsprogramma Kustlijnzorg. 

Hoogwaterbeschermingsprogramma

Het HWBP is een ‘programma in beweging’. Het heeft een programmering voor zes jaar en een doorkijk naar de daaropvolgende zes jaar. In het HWBP werken de 21 Nederlandse waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan een waterveilig Nederland. Het doel van het programma is dat alle primaire waterkeringen in 2050 aan de norm voldoen. Daarmee heeft iedereen die in Nederland achter een primaire waterkering woont, uiterlijk in 2050 ten minste een beschermingsniveau van 1 op 100.000 per jaar (0,001%). Zo’n 1.500 kilometer dijk en ruim 400 kunstwerken worden versterkt. Het HWBP omvat ook projecten voor kennisontwikkeling en innovatie.  

Het HWBP loopt voorop als het gaat om inzet van emissieloos materieel. De alliantie monitort de structurele borging van duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit in al haar projecten, als onderdeel van de evaluatie van de Programmatische aanpak duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. Deze aanpak heeft als doel de transitie naar duurzame, klimaatneutrale en circulaire dijkversterkingen met ruimtelijke kwaliteit te ondersteunen. Naast de toenemende aandacht voor circulariteit en duurzaamheid zullen natuur en biodiversiteit hoger op de agenda komen te staan.  

Overige projecten

Ook andere programma’s en projecten zijn onderdeel van het Deltaplan Waterveiligheid. Er is een programma Vooroeverbestortingen, waarbij op 27 plekken in Zeeland de vooroevers van de waterkeringen worden verstevigd door steenbestortingen. In 2026 moeten alle locaties voorzien zijn van stevige vooroevers. 

Een ander voorbeeld is het project Afsluitdijk. De renovatie loopt sinds 2018 en richt zich op versterking van de Afsluitdijk en het vergroten van de afvoercapaciteit vanuit het IJsselmeer. De dijk wordt over de volle lengte op een innovatieve wijze versterkt, de vaarwegen worden voorzien van keersluizen en de spuisluizen worden versterkt. Ook komen er nieuwe pompen (gemalen) en spuisluizen bij. Dit project maakt deel uit van het programma De Nieuwe Afsluitdijk, dat ook projecten van regionale partners omvat. 

Rivierverruiming in samenhang met dijkversterking 

Om te kunnen voldoen aan de normen voor waterveiligheid, moeten de Rijn en de Maas voldoende rivierwater naar zee kunnen afvoeren. Dat is cruciaal voor alle gebruikers en activiteiten in het rivierengebied. Door klimaatverandering is er vaker sprake van hevige regen en hoge waterstanden in de rivieren, waardoor de rivieren meer water moeten kunnen afvoeren. Daarom voorziet het Deltaplan Waterveiligheid in een combinatie van dijkversterking en rivierverruiming. Die combinatie krijgt vorm binnen het Programma Integraal Riviermanagement (IRM), waarin integrale maatregelen worden voorbereid die zowel voor hoog- als voor laagwatersituaties effectief zijn.  

Programma rijkskeringen

Rijkswaterstaat beheert 530 kilometer aan regionale rijkskeringen en 211 kilometer aan primaire keringen, waaronder de zes Nederlandse stormvloedkeringen. Deze keringen moeten ook voldoen aan de normen voor 2050. In 2021 is de eerste veiligheidsrapportage van de regionale rijkskeringen afgerond. Daarin staat dat circa 67 procent van de dijktrajecten voldoet aan de norm. Van de waterkerende kunstwerken voldoet circa 63 procent aan de normen. De beoordelingen van de rijkskeringen op basis van de nieuwe waterveiligheidsnormen en een eerste Uitvoeringsprogramma Primaire Rijkskeringen zijn in 2023 opgeleverd. Momenteel worden handelingsperspectieven opgesteld voor de rijkskeringen die niet voldoen aan de norm. Voor de versterking van de rijkskeringen is in het Deltafonds ruim 800 miljoen euro beschikbaar. Het landelijk programmateam Rijkskeringen biedt ondersteuning aan de zeven regio’s van Rijkswaterstaat.