Plenair openingsprogramma

Vergroot afbeelding

Peter Glas is sinds 1 januari 2019 deltacommissaris en gastheer van het jaarlijkse Deltacongres. Daarvoor was hij o.m. voorzitter van de Unie van Waterschappen en watergraaf van waterschap De Dommel.
 
De onafhankelijke regeringscommissaris heeft een bijzondere rol in Nederland, vastgelegd in de wet. Hij heeft van het kabinet de opdracht gekregen jaarlijks een nationaal Deltaprogramma op te stellen. Elk jaar doet hij in het Deltaprogramma voorstellen voor maatregelen voor de waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en de klimaatbestendige inrichting van Nederland in 2050 en daarna. Naast het bewaken van de voortgang zorgt Glas voor de verbinding tussen Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten. Hij betrekt maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en het bedrijfsleven en zorgt voor de samenhang tussen de verschillende onderdelen van het Deltaprogramma. Ook geeft de deltacommissaris gevraagd en ongevraagd adviezen aan het kabinet.
 
Peter Glas zet als deltacommissaris in op een goede verbinding van de maatregelen binnen het Deltaprogramma met andere grote maatschappelijke opgaven in het ruimtelijke domein, bijvoorbeeld voor de woningbouw, de landbouw en de natuur. De deltacommissaris vindt het belangrijk dat elke schop die de grond ingaat klimaatbestendig is. Daarnaast betrekt hij nadrukkelijk de financiële sector bij het nationaal Deltaprogramma zodat Nederland ook op de lange termijn AAA-klimaatbestendig is. 
Peter Glas: “Het klimaat verandert sneller dan we dachten, waardoor er steeds minder tijd is om een leefbare toekomst voor iedereen veilig te stellen. Iedereen zal aan de slag moeten: de overheid, burgers en bedrijven. Als we het goed doen wordt ons land er veiliger, duurzamer en ook echt mooier van.”

Vergroot afbeelding

Mark Harbers (VVD) is demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat. ‘De ‘veerkracht’ van onze delta moet verder omhoog,’ zei hij tijdens het afgelopen Deltacongres. Zeespiegelstijging en extremer weer hebben grote gevolgen voor de waterhuishouding in de Nederlandse delta. Water en bodem staan centraal in de ruimtelijke ordening van ons land. “De krachtmeting tussen mens en natuur is niet voorbij, maar ziet er wel anders uit. We hebben water en bodem nu in ons eigen team opgenomen. En dat schept nieuwe kansen.”

Vergroot afbeelding

Hardop dromen - Ik ben misschien niet de meest objectieve bron, maar ik vind het een heel goed idee om het veertiende Nationaal Deltacongres in Groningen te houden. Natuurlijk omdat het voor ons eervol is en omdat Groningen een fantastische ambiance biedt voor ieder congres. Maar ook omdat je bij ons kunt ervaren dat in Groningen de toekomst al is begonnen. 

Vorig jaar ontvingen we uit handen van Deltacommissaris Peter Glas het Zonnetje voor ons project Brede Groene Dijk. Dit project laat zien hoe de toekomst van waterveiligheid er uit kan zien. We gebruiken uit de kwelders van de Waddenzee en slib uit de polder om een natuurlijke en groene dijk te bouwen. Dat biedt ons veiligheid en het helpt om het slibprobleem in de Eems-Dollard tegen te gaan. 

Deze nieuwe dijk biedt ook bestendigheid voor de landbouw, waarvoor indertijd de polders juist zijn aangelegd. De dijk geeft ook de natuur een duwtje in de rug, met de nieuwe ‘Klutenplas’, gegraven met een eilandje in de kwelders. De kluut en andere vogels op het Wad hebben er een prima plek om te broeden.

Het is allemaal pionierswerk. Begonnen met een goed idee dat we nu zorgvuldig uitproberen. Er ligt sinds deze zomer een testdijk aan van 750 meter. We testen drie soorten slib en klei om te kijken wat het beste is. Als het bevalt, wordt ook de rest van de Dollarddijk op deze manier versterkt. Mogelijk hebben we met slib en klei goud in handen. Een nieuwe methode, waarvan ook andere delta's in de wereld goed gebruik kunnen maken.

Ja, we zijn trots op deze groene dijk. Maar we weten dat de klimaatadaptatie de komende jaren nog veel meer van ons vraagt. Dit dus een goed moment om onze hersens te verzwikken hoe we in ons land omgaan met extreme droogte en nat weer. Hoe het werkt als je water en bodem voortaan leidend wilt laten zijn. De komende jaren maken gaan we het meemaken. Maar op het congres worden de contouren al zichtbaar.

Ik kijk er naar uit u in te ontmoeten. In Groningen. Het congres biedt plaats voor 1.500 mensen. Het is de moeite waard om op het Deltacongres samen te bedenken hoe de toekomst eruit moet zien. Want het vergt toekomstvisie om de toekomst te realiseren. Laten we dit congres aangrijpen om hardop te dromen. En elkaar te helpen om de gedroomde toekomst stukje bij beetje waar te maken. 

Vergroot afbeelding

Er ligt een duurzamer, mooier, gezonder en rechtvaardiger Nederland in het verschiet. Als we willen dat dit werkelijkheid wordt, moeten er nu belangrijke beslissingen worden genomen. Op vele terreinen, die ook nog eens nauw met elkaar verknoopt zijn: klimaat, energie, mobiliteit, economie, landbouw, wonen, water en sociale rechtvaardigheid. Veel keuzen die op tafel liggen hebben ruimtelijke impact. Samen met het College van Rijksadviseurs buigt Rijksbouwmeester Francesco Veenstra zich over deze complexe opgaven. Hij gaat in zijn lezing in op het belang van ontwerpend denken en handelen. We moeten terugkijken én een eeuw vooruitkijken om te weten wat we nú moeten doen. De 22e eeuw begint nu!

Vergroot afbeelding

Marjan Slob is de huidige Denker des Vaderlands, een eretitel die zij twee jaar lang mag dragen. Als richtinggevend motto voor haar termijn heeft zij gekozen voor ‘ruim denken’. Marjan studeerde filosofie in Utrecht en heeft een lange staat van dienst als schrijver-onderzoeker voor nationale kennisinstituten (zoals het Planbureau voor de Leefomgeving, de Onderzoeksraad voor Veiligheid én de staf Deltacommissaris). Zij schrijft voor kranten en tijdschriften, waaronder Filosofie Magazine en de Volkskrant, waarin zij jarenlang een column had op de opiniepagina’s. Daarnaast schrijft zij prijswinnend vrij werk, zoals Hersenbeest: filosoferen over het brein en de menselijke geest (2017), De lege hemel: over eenzaamheid (2020) en Door de bomen het huis (2022). Al in 2014 schreef zij samen met Pieter Bloemen een reflectie op de basiswaarden in het Deltaprogramma. 

Vergroot afbeelding

Eva Kuit was al vroeg betrokken bij het Nationaal Deltacongres; ze presenteerde de eerste vier edities en dat zorgde voor een nooit meer opgehouden liefde voor water en waterveiligheid. Haar woonplek aan de Oosterschelde in Zeeland draagt daar zeker ook aan bij, net als de functie die ze acht jaar lang mocht bekleden in het bestuur van het Watersnoodmuseum. 

Haar journalistieke carrière begon ze als razende reporter bij Radio Rijnmond, landelijke omroepen volgden en halverwege de jaren negentig werd ze parlementair verslaggever voor RTL-nieuws en later politiek commentator bij het NOS-radio programma Met Het Oog op Morgen. Bijna twintig jaar geleden begon ze haar media/presentatietrainingsbureau Mediavrouw met als missie ‘een menselijke overheid’.