Maatregelen IJsselmeergebied

Deltaplannen voor Waterveiligheid, Zoetwater en Ruimtelijke adaptatie omvatten tal van maatregelen en projecten die specifiek betrekking hebben op het IJsselmeergebied.

Mijlpalen 2015-2023

De afgelopen zes jaar zijn veel maatregelen uitgevoerd in het IJsselmeergebied. Een aantal mijlpalen: 

• Sinds 2018 hanteert Rijkswaterstaat in de zomer een flexibel waterpeil in het IJsselmeer en het Markermeer. Dat kan ‘s zomers een extra zoetwatervoorraad opleveren van 400 miljoen kubieke meter. 

• In 2018 zijn de werkzaamheden aan de Afsluitdijk gestart. De kering wordt over de hele lengte sterker en beide sluiscomplexen krijgen een stormvloedkering. Het sluiscomplex bij Den Oever krijgt extra spuisluizen en twee grote pompgemalen om meer water naar de Waddenzee te kunnen afvoeren.  

• De Integrale Studie Waterveiligheid en Peilbeheer IJsselmeergebied is op 18 juni 2019 aangeboden aan de Tweede Kamer. De studie heeft scenario’s voor het peilbeheer op lange termijn (2050-2175) in beeld gebracht. De resultaten geven handvatten voor de waterafvoer, de waterveiligheid en het peilbeheer na 2050. 

• Sinds 2020 voldoet de Houtribdijk tussen Enkhuizen en Lelystad aan de nieuwe normen voor de waterveiligheid. 

• In 2020 zijn belangrijke bestuurlijke afspraken gemaakt over de zoetwaterverdeling. Concrete producten zijn de studie Joint Fact Finding IJsselmeergebied en de  Watervraagprognosetool.Hiermee heeft het Bestuurlijk Platform IJsselmeergebied enkele belangrijke aanbevelingen van de Beleidstafel Droogteuitgewerkt.

• Zestig partijen hebben de Agenda IJsselmeergebied 2050 ondertekend. Met deze agenda willen de partijen het IJsselmeergebied klaarmaken voor de toekomst. De agenda gaat niet alleen over water gerelateerde onderwerpen, maar ook over ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie, de energietransitie, recreatie en toerisme en verstedelijking. Het Bestuurlijk Platform IJsselmeergebied coördineert de uitvoering van de agenda. 

• Eind 2021 startte Rijkswaterstaat met het verkennen van anti-verziltingsmaatregelen bij de Afsluitdijk. De maatregelen richten zich op een betere zoutbeheersing, met oog voor locatie-specifieke aspecten met betrekking tot de scheepvaart en de ecologie.  

• Begin 2022 ondertekenden 17 partijen een bestuursovereenkomst als uitkomst van het proces Actualisatie Waterverdeling Regio IJsselmeergebied. De regio geeft invulling aan de aanbeveling van de Beleidstafel Droogte over regionale uitwerking van de verdringingsreeks en de bestuurlijke borging daarvan. Het proces leidde tot meer inzicht en meer begrip tussen betrokken partijen. 

Plannen 2024-2026

De komende jaren staan verschillende projecten en activiteiten op de agenda voor de uitvoering van de Deltabeslissing en de strategie voor het IJsselmeergebied. Enkele bijzonderheden en mijlpalen voor de periode 2022-2026 zijn: 

• In 2024 volgt een nieuwe stresstest om nieuwe inzichten te geven in wat er nodig is om de ambitie van eens in de twintig jaar watertekort in het IJsselmeergebied te halen. 

• Uiterlijk in 2025 wordt de versterkte Afsluitdijk opgeleverd. De versterkte dijk heeft een grotere spuicapaciteit en nieuwe pompcapaciteit. 

• In het IJsselmeergebied is de doelstelling ‘Klimaatbestendig en waterrobuust in 2050’ een focuspunt. In 2026 wordt onderzoek afgerond waarin voor zoetwater is verkend welke aanvullende maatregelen nodig zijn voor het klimaatbestendig houden van het IJsselmeergebied, waaronder ook maatregelen gericht op ruimtelijke aspecten. Ook is dan helder in beeld hoe in extreem droge perioden voldoende water naar het Markermeer kan stromen. 

• De komende jaren gaat de optimalisering van het regionale watersysteem verder. Dat gebeurt onder meer met integrale gebiedsprogramma’s voor beekherstel, een aanpak voor de zandgronden en flexibel peilbeheer. 

• De regio blijft inzetten op waterbewustzijn en waterbesparing bij de gebruikers. 

• In het kader van de Programmatische Aanpak Grote Wateren worden inrichtingsmaatregelen uitgevoerd om ecologische waarden te herstellen of ontwikkelen, in afstemming met de maatregelen uit het Deltaprogramma. 

Integraliteit

Alle partijen pakken de drie opgaven van het Deltaprogramma in samenhang aan en waar mogelijk in verbinding met andere thema’s, zoals klimaatmitigatie, circulaire economie en andere transities. Dat is afgesproken in de Agenda IJsselmeergebied 2050.